آداب و رسوم مردم کهنوج

آداب و رسوم و فرهنگ هر خطه اي عامل تمايز بخشيدن بين افراد آن خطه از افراد ديگر                  مي شود ، رفتارها و اعمالي كه ريشه در گذشته افراد يك منطقه دارد و اگر نمي بود تشخيص باورها و اعتقادات افراد يك جامعه از ديگر جوامع مشكل مي نمود ، اين آداب و رسوم تقريباً تمامي زندگي افراد را در بر مي گيرد و شامل مراسم عزاداري ، ازدواج ، بازيها ، رقص ها و … مي شود كه هر منطقه اي بنا به آنچه از گذشتگان به ارث برده است آنها را انجام مي دهد ، در ذيل به برخي از آداب و رسوم محلي شهرستان كهنوج اشاره مي كنيم .

 

 

عقايد مردم منطقه

مردم اين منطقه داراي فرهنگ و عقايد بسيار عجيبي در گذشته بوده اند كه با خرافات همراه بوده و پاره اي از آنها در حال نيز مرسوم است . به نحوسات فوق العاده معنقد بودند . برخي از روزهاي هر ماه و ايام هفته را نيز نحس مي دانستند و در آن روزها از انجام هر كاري و نوع رفت و آمدي امتناع مي كردند .

 در اينجا ما به ذكر پاره اي از اين اعتقادات بطور اختصار مي پردازيم .

1-روزهاي شنبه و چهارشنبه به نزد كسي كه مصيبت زده است نمي روند .

2-اگر ناخن دست و پا را در خانه مي گرفتي مي گفتند بركت و روزي از خانه مي رود و مَثل مي زدند : پِنج ( ناخن ) دست به خونه ( خانه ) پِنج پا به  روخونه  ( رودخانه ) يعني ناخن دست را در خانه بگير و ناخن پا را لب رودخانه .

3-اگر لبه هاي قيچي را به هم مي زدي مي گفتند جنگ و دعوا مي شود

4-اگر روباه يا شغال در شب كنار آبادي زوزه مي كشيد مي گفتند خبر مرگ كسي مي رسد

5-اگر هنگام صرف چاي قند به طورناگهاني در استكان چاي مي افتاد مي گفتند مهمان  مي رسد .

6-اگر بلبلي در نزديكي خانه آواز مي خواند مي گفتند مسافري از راه مي رسد يا خبر خوشحالي به آنها داده مي شود .

ادبيات و گويش هاي محلي

فولكور به اندازه اي دامنه دار مي باشد كه مي توان در مورد هر كدام از آنها كتابهايي به رشته تحرير در آورد . لهجه ها وابستگي كامل به اوضاع محلي دارند يعني دسته اي از لغات زاييده احتياجات طبيعي هر منطقه هستند و همچنين وجه تسميه بسياري از آباديها كه به طور مسلم رابطه مستقيمي با موقعيت و آب و هوايي منطقه دارد از جمله اموري هستند كه بايد حتماً به آنها توجه شود . در اينجا تعدادي از اصطلاحات و گويش هاي محلي را نام مي بريم :

 

 

- لالايي ها

مادران اين خطه از ايران براي آرام ساختن ، خوابانيدن و گاهي كه كودك گريه مي كند اشعاري مي خوانند كه با هلهله و لالايي همراه بوده ، سراينده اين لالايي ها معلوم و مشخص نيست بلكه از نسلي به نسل ديگر پيوسته منتقل گشته و به دست ما رسيده است.

عواملي چند در شكل گيري لالايي ها دخالت داشته و دارند كه مي توان عمده اين عوامل را كه از دين ، اعتقاد به قيامت ، قرآن و رنج و سوز مادران كه براي فرزندان متحمل مي شوند نام برد .

كه اشعاري تكراري مي شوند :

            لَلُم لالا بكو تا خوابت بيايه

                                                                               بلا بر جون رودم نيايه

لَلْ به بچه عزيز گفته مي شود و معني اين بيت آن است كه فرزندم دراز بكش و راحت باش تا خوابت بيايد و هيچگونه بلا و دردي برايت پيش نيايد .

اشعار محلی

           مو ناز تو ناخَُرم

آی روتِنِت که اَی مات مِرای سَگی هم نَکه

یی یَهتِنظِت که باریت اَی دوش مو کم نَکه

آی سادگیت که هر رو دروگ دراس اَبندی

یَی یُزنت که هر رو وَر تیپُم اَخندی

یَه رو بَهونَه گری کی چَشَت کوتُهُم

یَه رو اَگوی که مو ای دلت روتُهُم

بیچه تو اِکِدهَ هر رو گپ اَهری تو دِهنُم

پا گه بر یه سونی که مو رنگت ندیدم

ویدی که گور شما کَد یه یَلُفتَی نِهین

فایده نداره دگه گیشته گَپی هم دِهین

باشَه بِرَ گپی نین مو هم به دل ناگِرُم

ولی یه خُب اَدُنی مو نازتو ناخَرُم

روتن و یهتن تو فرکی به حال مُ ناکن

دِگَه گپُن تو هم چَنگی به دل مُ نازَنِ

نادون چه بو دلاله که بین ما خراو بو

ولی یه خُب اَدُنُم دل هر دومُن تلو بو

مُ لِه بودُم دِگر حالی نَمَندِه

مُ تو دستم دِگه مالی نَمَندِه

بَه میلاکِت کَسم وقتی اَیایی

اَدیدی که نَهَنگالی نَمَندِه     

اشعار محلي

 مُ لِه بودُم دگه حالي نَمَندِه                                 مُ تو دستم دََگه مالي نَمَنده

بَه ميلاكِت كسم وقتي اَيايي                                 اً ديدي كه نًهنگالي نَمَندِه

 

كنار چَشُنَت گَرمُم اَكن

 

چشَ شهماتَ مو تو چَشُن سوزَت كو                اي گپَ و كال اَكَه ويدي كه غوغا داري

 

مو كنار چشُنت گرمم اَكَن تَو اَگرم                     مگه تَ چشُنت آتشي ور پا داراي

 

تَ يَ دنياي مو نه ، هر دو دو دنياي مُني             اي مو تو هر چش زيلت دو تا دنيا داري

 

چشنت سَحرَن و جادون نَهَن چش بادو              بََگَمُنُم تويه ديده يد بيضا داري

 

تَكه اَياي جُن اَبهم و يدي كه اَراي خَراوم          رگ و ريشه يي مگه اي حضرت عيسي داري

 

دل بيچاره ي مو بَ تو چشنت ، غَرك مَكَن      تَكه تو هر چش هو سه چار تا دريا داري

چشنم بَگه ببَ تو چشنت حوا وش كن               تكه توي گَبلَت بالش و جُهما داري

موناز تو ناخَرُم        

آي رو تَنِت كه اي مات مَراي سگي هم نًكَه         يي يَهتِنِت كه باريت اي دوش موكم نكه

آي سادگيت كه هر رو دروگ دارش اَبندي            يي پُزنت كه رو ور تيپم اًخندي

 

يه رو بَهونه گري كي چَشت كوتُهُم                        يه رو اگوي كه مو اي دلت روتُهُم

بيچه تو اگد هر رو گپ اهري تو دِهنُم                     پاگه برَ يه سوني كه مو رنگت نديدم

ويدي كه ماگور شما كَد پَلُفتي نَهين                          فايده نداره دگه گيشته گُپي هم دَهين

باشه بر گپي نين مو هم به دل ناگرم                      ولي يه خب ادني مو نازتو ناخرم

روتن و يهتن تو فركي به حال مُ ناكن                    دگه گپُن تو هم چنگي به دل مُ نازن

نادون چه بود دلاله كه بين ما خراوبو                    ولي يه خب اَدُنُم دل هر دومُن تلوبو

 

 

  

 

دين و مذهب 

ما مردم اين سرزمين همواره در طول تاريخ آنطور كه بزرگان ما مي گويند از يك ملك و يك دين واحد پيروي مي كرديم كه آن دين اسلام ناب محمدی ( ص ) مي باشد . شيعه علي ( ع ) و معتقد به دوازده امام و چهارده معصوم ( ع ) هستيم ، همواره سعي مي شود كه مردم اين دين را هميشه در قلبها زنده نگهدارند و آن را به نسل بعد از خودمان به نيكي و احترام فروان به ارمغان بگذاريم .

 

طبابت و داروهاي محلي

در زمانهاي قديم كه مردم به دكتر و دارو دسترسي نداشتند براي درمان امراض خود از گياهان دارويي و خواص دارويي آنها استفاده مي كردند . طبابت به وسيله گياهان دارويي از قديم الايام مرسوم بوده و امروزه نيز به صورت علمي در دانشگاههاي كشور در رشته اي به عنوان گياه پزشكي آموخته مي شود . در زمانهاي قديم اين گونه طبابت كه به طبابت سنتي مرسوم است با استفاده از تجارب اشخاص در تشخيص قدرت شفابخشي گياهان مختلف براي امراض گوناگون بود . به اين اشخاص حكيم مي گفتند ، طبابت به شيوه سنتي مانند ساير نقاط ايران از قديم الايام در اين منطقه رواج داشته و امروزه نيز در بعضي از نقاط آن خصوصاً در روستاها رواج دارد . براي بهبودي امراض از قسمتهاي مختلف گياه از قبيل : ريشه – ساقه – برگ – ميوه – دم كرده و جوشانده و غيره استفاده مي كنند . در اينجا به بررسي برخي از گياهان داروئي وخواص آنها اشاره مي كنيم :

1- دِرمنه و كلپورك : براي درمان دل درد و دلپيچه – فشارخون و قند خون

2- آويشن : براي درمان سرماخوردگي .

3- گل گاوزبان : براي درمان بيماريهاي قلبي – ضربان قلب .

4- ميخك : از اسانس آن براي دندان درد استفاده مي كنند .

5- نعنا : براي درمان اسهال بچه  .

6- گل ختمي : براي درمان دهاني كه گرما زده است به عنوان شربت نيز استفاده مي شود

 7- سياه دانه : براي سر درد .

8- مورد يا مورت : براي درمان دل درد و دلپيچه بچه .

9- عرق ناگِرد ( چهار عرق) : براي درمان دل درد بچه

انواع بازيهای محلی

1- بازيهاي رقابت گروهي                 2- بازيهاي رقابت فردي

1- بازيهاي ( رقابت گروهي )

در اين بازي كه در زمين هاي شني و نرم انجام مي شود ، افراد به دو گروه تقسيم مي شوند . يك گروه به عنوان مهاجم و يك گروه به عنوان مدافع كار دفاع از يك نشانه كه به آن آب ( يو ) مي گويند بر عهده مي گيرند . هنگام شروع بازي نفرات با دست راست پاي چپ را از پشت يا بالعكس گرفته و با سر و سينه و يك دست ديگر به حريف حمله مي كنند . هر كس پاي او به زمين برخورد مي كند ، خودبخود از دور بازي حذف مي شود . گروهي كه مهاجم هستند سعي دارند ياران خود را بيشتر به نشانه آب برسانند و گروهي كه محافظ هستند ، سعي در دفاع از آن نشانه و دور كردن حريفان دارند .

در پايان نفرات گروه مهاجم كه به آب رسيده اند ، با نفرات گروه محافظ كه هنوز در دو بازي هستند سنجيده مي شوند . هر گروه كه نفرات آنها بيشتر باشد برنده است و دور بعد مي توانند مهاجم بازي شوند .

 

زبان و لهجه

با وجود اينكه زبان و لهجه مردم بخش رودخانه بندري است اما با زبان بندري مردم بندرعباس تفاوتهايي دارد در صورتي كه در بيشتر نقاط بخش روستاهايي وجود دارد كه با زبانها و گويشهاي خاصي سخن مي گويند .

روستاهايي از قبيل رودخانه بَر و نازدشت به لهجه اي شبيه مردم شهرستان كهنوج صحبت مي كنند . مردم بخش رودخانه خيلي سريعتر از بندري ها صحبت كرده و گاه گاهي واژه هايي را بكار مي برند كه درك آن براي بعضي از مردم نا مفهوم است . هنگامي كه صحبت مي كنند كلمه اي شبيه آن مي سازند مثلاً : پول و مول ، قد و مد  و كلماتي كه به الف و نون ختم مي شوند ( ان ) مانند نان و نون ، جان و جون ، گاهي هم براي اسم افراد كلماتي شبيه به اسم آنها مي سازند . اين شبيه سازي اسم ، هتك حرمت و يا بي احترامي به آنها نيست بلكه به خاطر عزيز بودن آن افراد است و آنها را به اين اسم صدا مي زنند مانند :

هاجر : هاجرك      

مريم : مرو     مريمك

حسين : حسينك  ، حُسَك  ، حُسي

حسن : حسنو  ، حسني  ، حسنك

علي : علي تك  ،  علي وو

مرتضي : مرتض ، مُري ، مُريتك

غلام : غلي ، غلمك ،  غُلو

محمد : مدي  ، مَدو  ، محمدي ، محمدك

ابراهيم  : بريتك  ، برو   ، براهيمك ، بري

كنايه ها

مردم اين منطقه سخنان فراواني را به عنوان كنايه به كار مي برند كه هر كدام معاني خاصي دارند مثلاً كسي كه از وضع مالي خوب و بالايي برخوردار باشد مي گويند ( فلاني بر خر مراد سوار است و يا وضعش توپ است ) يا فلاني گاوش زاييده يعني رسوا و بدنام شده است و يا اينكه هنوز سوار خر نشدي پايت را تكان مي دهي .

 

 

خرافات

بيهوده گويي در اثر ترس ، اضطراب و نگراني كه حاصل از عدم اطمينان به آينده باشد ، خرافت تلقي مي شود . در مواقع حساس كه انسان در مقابل حوادث آتي روزگار اميدي ندارد دست به انجام و منع بسياري از امور مي زند كه باعث پديد آمدن خرافات   مي گردد . از آنجايي كه آدمي نمي توانسته است از راه علم و منطق مسائلي همچون مرگ ، تولد ، فقر ، جنگ و ساير حوادث طبيعي را كه باعث اضطراب مي شدند تشخيص بدهد دچار ترس ، شكست و نگراني مي شدند از اعتقادات خرافاتي و پيشگويانه براي آرامش خود استفاده مي كردند .

پيشگويي هاي خرافاتي

- سنگ به سنگ زدن باعث جنگ و درگيري در اينده مي شود و آن را نحس مي دانند .

- ناخن هاي دو نفر به هم ريختن نشان از جنگ و درگيري است .

- موهاي دو نفر به هم ريختن نشان از جنگ و درگيري آنان است .

- نگهداري ناخن دست زن و پاي مرد باعث زيادي روزي مي شود .

- ماست دادن زياد براي مايه شير به همسايه باعث كم شدن شير آن حيوان مي شود .

- صوت زدن در خانه و مغازه موجب كم شدن روزي مي گردد .

-غذا در گلوگير كردن بيانگر گرسنگي يكي از نزديكان آن نفر است .

- اگر زن حامله خوراكي را ببيند و آن خوراك را به او ندهند باعث كج بيني چشم بچه او مي شود .

ازدواج 

جشن ازدواج در برگيرنده ي مراسم خواستگاري ، نامزدي و جل پج ، كاغذ گروني  و خنه رون مي شود .

مركيخدايي ( خواستگاري )

معمولاً سن پسران بين 20 تا 25 سال و دختران بين 16 تا 22 سال مي باشد ، پس از اينكه پسر دختر محبوب خود را يافت و يا به پيشنهاد والدينش ، ازدواج با دختري را پذيرفت ، پدر و مادرش جهت انجام خواستگاري آماده مي شوند ، آنها ابتدا پيرامون دختر مورد نظر و خانواده دختر رضايت داشتند يكي از زنهاي خانواده پنهاني موضوع را با مادر دختر در ميان مي گذارد تا از رضايت آنها آگاه شود در صورتيكه والدين پسر از موقعيت و وضعيت خانواده دختر رضايت داشتند يكي از زنهاي خانواده پنهاني موضوع را با مادر دختر در ميان مي گذارد تا از رضايت آنها آگاه شود در صورتي كه والدين دختر و همچنين خود دختر راضي بودند به همان زن اطلاع مي دهند ، آنگاه والدين پسر با چند تن از ريش سفيدان قوم براي خواستگاري به منزل عروس مي روند ، پس از اينكه از هردري صحبت كردند يكي از ريش سفيدان پس از مقدمه چيني موضوع خواستگاري را با پدر عروس در ميان مي گذارد ،

در صورت رضايت پدر عروس همان موقع يا روز بعد مراسم ( جُل پُج يا شال و انگشتر ) انجام مي گيرد و چند نفر از زنهاي خانواده ي داماد حلقه ، انگشتر و يا لباسي را به نشانه نامزدي به منزل عروس مي برند كه از اين تاريخ تا روز عقدبندان را دوران ( پانمزدي ) پسر و دختر مي گويند كه در گذشته از اين روز تا هنگام عروسي ، دختر خود را ازنامزدش دور نگه مي داشته و با پسر هيچگونه رابطه اي نداشت كه به اين شيوه عمل ( روگروني يا پوشاندن ) مي گفتند و هنوز افراد سالمند و متعصب بر اين عقيده ها اصرار مي ورزند .

جشن كاغذ گروني ( عقد كنان )

مراسم كاغذ گروني يا عقد كنان با تعيين وقت قبلي و با اجازه پدر دختر در منزل عروس برگزار مي گردد كه در اين روز اهالي ده و طايفه داماد از طرف پدر داماد و بستگان و قبيله عروس از طرف پدر عروس براي صرف نهار و شيريني دعوت مي شوند و براي گرم شدن جشن از طرف پدر داماد يك چنگ نواز و تنبك زن دعوت مي شود در اين روز لباسهاي عروس را توسط زنهاي قبيله داماد تحويل مادر عروس مي دهند  آنها نيز لباس و چادر عروس را اندازه گرفته و مشغول خياطي و دوختن لباس عروس مي شوند . هنگام تحويل لياسها به مادر عروس ، عروس در پشت پرده  مي نشيند يكي از زنهاي مجرب به نمايندگي از خانواده داماد كه معمولاً خواهر ، عمه يا خاله داماد است درب چمدان را باز نموده و يكي يكي لباسها و جواهرات را برداشته و با صداي بلند نام و نوع جنس را ذكر مي كند و به حاضرين نشان مي دهد و پس از تماشا و صرف شيريني و شربت درب چمدان را بسته و تحويل خانواده عروس مي دهد ، لازم به ذكر است كه قبل از مراسم عقد بندان چند نفر از ريش سفيدان به درخواست خانواده داماد به منزل پدر عروس مي روند تا هنگام و تاريخ عقد و همچنين مهريه و شيربها را مشخص مي كنند كه به اين رسم جول گذرون مي گويند .

جشن عروسي ( خوندگ يا خونه رون )

با كسب اجازه از پدر عروس جشن عروسي در وقت معيني برگزار مي گردد كه تمام افراد طايفه ي عروس ، داماد ، دوستان و آشنايانشان به جشن عروسي دعوت مي شوند ، جشن عروسي خود چند مرحله دارد .

جلبرن ( بردن لباس عروس )

يك روز قبل از عروسي اين مراسم انجام مي گيرد ، لباسهاي عروس را در چمداني مي گذارند و يكي از زنها كه از بستگان نزديك داماد است چمدان را روي سر مي گيرد و شخصي هم در كنار او منقل كوچكي كه در آن اسپند دود مي شود روي سيني گذاشته و روانه منزل عروس مي شوند ، زنهاي حاضر نيز آنها را همراهي مي كنند و شادي كنان و هلهله زنان به سوي منزل پدر عروس مي روند و در آنجا زنهاي فاميل عروس به استقبال آنها مي روند سپس لباس ها و جواهرات را تحويل خانه عروس مي دهند كه در همان روز لباسهاي عروس را اندازه گرفته و توسط زنهاي خياط دوخته مي شود كه در هنگام دوختن لباسها زنها دست زده و شادي مي كنند .

حنابندان

حنا را در سه نوبت به دست و پاهاي عروس و داماد مي مالند بار اول در شب دو روز مانده به عروسي دفعه دوم روز بعد و آخرين مرتبه در شب قبل از عروسي است كه در آخرين مرحله از مهمانان براي صرف شام  و شيريني دعوت مي شود . هنگامي كه حنا توسط زنها درست و آماده  مي شود ديگر زنها حاضر هلهله و شادي مي كنند ، حناي داماد و عروس هر يك جداگانه و در منزل خودشان بسته مي شود ، حناي عروس را كه از قبل درست شده است به منزل داماد مي برند كه اگر منزل عروس نزديك يا در همان آبادي باشد  يكي از زنها سيني حنا را روي سر گرفته و اسپند دود كرده و مسير را طي مي كنند در گذشته وقتي حنا را از منزل داماد به خانه عروس مي بردند رسم بر اين بوده كه يك قطعه طلا از قبيل انگشتر ، گوشواره يا النگويي را در ظرف حنا مي گذاشتند تا وقتي عروس دست به حنا بزند آنرا بيابد كه به اين رسم ( زرتوي حنا ) مي گفتند و اگر چنين  نمي شد عروس حنا نمي بست . از لحظه اي كه حنا به دست عروس و داماد بسته مي شود آنها را هرگز تنها نمي گذارند زيرا بر اين عقيده اند كه از اين لحظه تا سه روز بعد از عروسي در پي صدمه زدن به عروس و داماد هستند براي همين دعا و مهره هاي طلسمي را در پارچه اي مي دوزند و به سر دوش آنها يا در جيب آنها مي گذارند ، در هنگام حنا بستن زنها دست و هلهله مي زنند و در گوشه سيني محتوي حنا ، اسپند دود مي كنند در شب جتا بندان دهل و ساز نواخته مي شوند و مردان قبيله اقدام به رقص هاي سنتي (( چوچاپ )) و نمايش هاي چوب بازي و كشتي مي كنند و گاهي هم يك چنگ نواز دعوت مي كنند كه به اين چنگ نواز در لهجه محلي (( پهلوان )) مي گويند .

شيــلون

آخرين روز و شب عروسي را شيلون مي گويند ، در اين روز افرادي كه از دور و نزديك دعوت شده اند در منزل داماد حضور مي يابند و پدر داماد با توجه به تعداد ميهمانهايي كه دعوت نموده گوسفند را ذبح مي نمايد و صبح آن روز بساط ساز و دهل و رقص و پايكوبي بپا مي شود مهمانهايي كه از طرف پدر عروس دعوت شده اند در منزل پدر عروس گرد مي آيند ، خرج غذاي مهمانان با داماد است كه از قبل فرستاده مي شود ، زنها هم بنا به شيوه و رسم سنتي شروع به هلهله و شادي مي كنند و عروس را در منزل پدرش به حمام مي برند شيلون خود داراي چند مرحله است :

بجـار

بعد از صرف نهار روز شيلون حاضران به دلخواه مبلغ پولي به نماينده هاي خانواده داماد كه براي همين امر انتخاب شده اند مي پردازند اين پول اجباري نيست ولي بنا به يك رسم قديمي مهمانها اين پول را مي پردازند تا داماد بعد از عروسي كمبودهاي زندگي خود را برطرف نمايند ، داماد نيز در آينده در مراسم آنها شركت كرده و مبلغ آنها را بجار مي دهد .

سـرتـراشـان

عصر روز شيلون در يك مكان و محيطي باز داماد روي صندلي مي نشيند تا سر و رويش را اصلاح كند به اصلاح كننده سر داماد به اصطلاح محل (( دلاك )) مي گويند ، در اين هنگام بيشتر مهمانها در محل حاضر مي شوند و زنهايي كه از بستگان داماد هستند راه سرتراشان مي خوانند و هلهله زده و دستمال پراني مي كنند پس از اتمام اصلاح سر و روي داماد وي را با مشايعت شركت كنندگان به حمام مي برند ، در بين راه جوانان به پايكوبي مي پردازند و زنها هم با راه خواندن هاي مخصوص همين مناسبت در اطراف داماد رقص سيلي مي كنند برخي مردان هم به افتخار داماد چوب بازي مي كنند ، وقتي كه به مقصد رسيدند شخصي داماد را بغل كرده و داخل حمام مي برد سپس وي به همراه چند نفر ديگر به شستشوي بدن داماد مي پردازدند قبل از اينكه داماد از حمام بيرون بيايد در محيطي باز پتويي را پهن مي كنند و داماد را پس از استحمام بغل كرده و روي پتو مي آورند تا لباسهايش را بپوشد در اين هنگام نقل و شيريني و  سكه هاي پول را روي سر داماد به هوا پرتاب       مي كنند .

زنها هم آواز رخت پوشان را هماهنگ و با ريتم مخصوص مي خوانند و دست و هلهله مي زنند و دستمال پراني مي كنند و داماد را به سوي منزل عروس به اتفاق جمعيت مي برند كه گاهي قبل از رفتن به منزل عروس داماد را به زيارت يكي از قدمگاه ها و امامزاده هاي منصوب به ائمه مي برند كه دو ركعت نماز شكر يا حاجت بخواند در گذشته هنگامي كه داماد را به حمام مي بردند و يا در هنگام بازگشت وي از حمام جوانان به شتر سواري مي پرداختند و در روي شتر به اجراي نمايشات مختلف دست مي زدند .

سرياوي

وقتي داماد به منزل عروس نزديك مي شود خانواده عروس به استقبال او مي آيند كه در دستان يكي ازافراد خانواده عروس يك سيني قرار دارد كه درون آن يك جلد كلام الله مجيد ، شمعدان ، آينه ، شربت و عود قرار دارد اين فرد جلوتر از استقبال كنندگان مي ايستد و يك نفر هم اسپند دود مي كند ، داماد ابتدا قرآن را برداشته روي سر مي گذارد و سپس مي بوسد مقداري شربت نوشيده خود را در آينه برانداز مي كند در اين موقع توسط پدر عروس يا يكي از بزرگترهاي افراد خانواده عروس هديه اي بنا به يك رسم سنتي تحت عنوان سرياوي به داماد داده مي شود ، يك رأس گوسفند هم جلو پاي داماد از طرف خانواده عروس ذبح مي شود كه كفش داماد يا پيشاني اش را با چند لكه خون گووسفند رنگين مي كنند سپس داماد جاي معيني در مجلس مي نشيند كه دعوت شدگان هم همانجا قررار مي گيرند ، خرج غذاي آن شب هم به حساب داماد است كه  از  قبل تحويل خانواده عروس داده مي شود سپس دهل و ساز در مجلس نواخته مي شود و جوانان به پايكوبي مي پردازند و رقص سنتي و هيجان انگيز چوچاپ را با شركت تعدادي انجام مي دهند .

سر سرزدن

سرسرزدن همان دست به دست دادن عروس و داماد در شب زفاف است ، عروس را به محلي كه حجله درست شده است مي آورند و سپس داماد را كه دو نفر دستان او را در دست دارند در ميان هلهله و شادي زنان كه اشعار مخصوص زفاف را مي خوانند به حجله مي برند داماد از طرف بستگان عروس استقبال مي شود سپس يك نفر ريش سفيد و معتمد براي خواندن نماز پيش مي رود و پس از آن دست عروس را به دست داماد مي دهد و يكي از بستگان نزديك به آرامي پيشاني آنها را به هم مي زند اين عمل سه بار انجام مي گيرد ، فردي كه همسرش مرده يا طلاق گرفته اجازه اين كار را ندارد پس از اين عمل تمام افراد حجله را ترك مي كنند .

روگشوني

رو گشوني مبلغ پولي است كه داماد به عروس مي دهد تا در شب زفاف رويش را باز كند .

در تختي

گوسفند نذر عروس و داماداست كه درب حجله ذبح مي شود و در آنجا هم مدتي رقص و پايكوبي انجام مي گيرد

پانداز

عروس و داماد سه شب و سه روز در حجله اي كه در منزل پدر عروس برقرار است مي مانند در اين مدت آنها نبايد به تنهايي از حجله خارج شوند ، صبح روز چهارم ، عروس و داماد به منزل پدر داماد مي روند كه در بدو ورودشان پدر داماد هديه اي به آنها مي دهد

رقص هاي سنتي

شامل : چوچاپ ، چاپ دستي ، سركنگي ( چاردار ) شيلي ، دستمال بازي ، فاطي سليماني ، چاپر مشكي ، كلمپرو سه چاپ بلوچي است كه از اين رقصها سه رقص شيلي ، دستمال بازي ، فاطي سليماني مخصوص خانمهاست ، كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم :

چوچاپ

رقص سنتي و نمايشي است كه معمولاً در جشن هاي عروسي اجرا مي كنند اين رقص رقصي مردانه است كه بصورت گروهي انجام مي شود و از نظر شركت كننده محدوديتي ندارد ، در اين رقص ابتدا افراد دايره وار مي استند در حاليكه هر كدام چوبي به طول يك متر در دست دارند سپس دهل زن به همراه فردي كه ساز مي نوازد در وسط دايره قرار مي گيرد و با ريتم خاصي كه مخصوص اين رقص است شروع به نواختن مي كند ، افراد شركت كننده بايد با هم زوج باشند و هنگام نواختن دهل و ساز بايد همزمان چوبهايشان را با فرم و فن خاص خود به هم بزنند بدين ترتيب كه هر نفر در حالي كه نفر سمت راست چوبش را پايين مي گيرد بايد چوب خود را پايين مي گيرد تا فرد سمت چپ عين عمل او را تكرار كند اين عمل را بايد تمام افراد در يك زمان واحد و هم نوا با صداي خاص ساز و دهل انجام دهند در حالي كه با هر جهش نمايشي همگام با هم ، همان خط دايره را به آرامي دور مي زنند ، هر چه اززمان بگذرد جهش اعمل رقص همنوا با صداي دهل شتاب و سرعت بيشتري مي گيرد و هر نفري كه خسته شد و يا چوبش شكست از دور خارج مي شود ، رقصان با سرعتي كه هر لحظه بر آن افزوده مي شود به شكلي تماشايي و هيجان انگيزي دور مي زنند كه اين دور زدن همراه با جهش ها و رقص هاي ويژه اي همنوا با ريتم دهل مي باشد و تماشاگران نيز هر يك به نوعي ، مردها با دست زدن و زنها با هلهله كردن آنها را تشويق مي كنند تا اينكه در اوج هيجان و سرعت با قطع شدن صداي دهل و ساز اين رقص سنتي به پايان مي رسد .

چاپ دستي

در اجراي اين رقص تعداد شركت كننده محدوديتي ندارد اين رقص سنتي توسط گروهي از مردان اجرا مي شود كه به شكل دايره وار و به حالت ايستاده قرار مي گيرند و همانند رقص چوچاپ اين رقص را انجام مي دهند و تنها فرقي كه اين رقص با رقص چوچاپ دارد در اين است كه افراد از چوب استفاده نمي كنند اجرا كنندگان اين رقص همنوا با نواختن ساز و دهل با جهش ها و رقص خاصي به طرفهاي چپ و راست خم مي شوند و همگام با هم به آرامي كف دو دستشان را به هم مي زنند ، در اين رقص بايد دست و پاي چپ و دست و پاي راست همزمان با هم حركت داده شود كه انجام اين حركات موزون با هم فرمي تماشايي و هيجان انگيز به خود مي گيرد و سپس در اوج هيجان و در حال دور زدن رقص تمام مي شود .

شيــلي

شيلي رقص ويژه بانوان است ، هنگامي كه داماد را به حمام مي برند زنها در حالي كه در جلو وسيله حامل داماد در حال راه رفتن هستند مي رقصند و دستها را نيمه باز به هوا بلند كرده و پايين مي آورند و پاها را هم به شكل خاصي مانند پريدن مي جنباننند .